В седую древность уходит история Азербайджана. В быту, в образе жизни азербайджанцев представлены, так же, как и в его истории, многие обычаи и обряды, связанные с идеологией различных эпох.
Одной из интересных народных традиций азербайджанцев является праздник Новруз (в переводе - «новый день») - праздник весны, радости, веселья, обновления природы. Этот праздник по существу не носит религиозного характера. В древнейшем литературном памятнике огнепоклонников «Авесте» (VI век до н.э.) описывается пробуждение природы в день 21 марта григорианского календаря, что соответствует первому фарвардина в летоисчислении («хиджра»). Отсюда и название праздника «праздник фарвардина» в ирано-язычных источниках. Азербайджанцы перед празднованием самого Нозруза, обычно отмечают ряд предыдущих дней, являющихся как бы подготовкой перед проведением больших торжеств по случаю окончания Старого и наступления Нового года.
Фактически, подготовка к празднику начинается за месяц до него. Четыре предшествующие празднику вторника называются Су Чершенбе (вторник на воде), Одлу Чершенбе (вторник на огне), Торпаг Чершенбе (вторник на земле) и Ахыр Чершенбе (последний вторник).
Сегодня второй вторник.
Второй вотрник – День Огня. Огонь дарит земле тепло, растапливает ледяной покров, сковавший ее. В этот вечер дома зажигают свечи. Их должно быть столько, сколько членов в семье, а на улице разжигают костер.
Bu gün xalq təqvimi ilə Boz ayın ikincisi çərşənbəsi – Od çərşənbəsidir. Od çərşənbəsi xalq arasında həm də “Üsgü çərşənbə”, “Adlı çərşənbə” kimi də adlandırılır. Bu çərşənbə qədim insanların Günəşə, oda olan müqəddəs inamından irəli gəlir. Adət-ənənəyə görə, bu gün tonqal qalayıb, alovun üzərindən tullanmaqla daxildə olan bütün çirkabı və azar-bezarları yandırırlar.
Od çərşənbəsi yeni həyatın, baharın, istiliyin gəlişini simvolizə edir. Ənənəyə görə, Od çərşənbəsindən sonra bahara doğru daha da yaxınlaşmış oluruq, Günəş yavaş-yavaş torpağı qızdırır, isindirir.
Bu çərşənbədə odu təmizlik, sağlamlıq və gözəllik rəmzi kimi qeyd edirlər. Odla bağlı olan bir çox xalq deyimləri - inanclar, atalar sözləri, andlar, alqışlar bu günə kimi qalmaqdadır. Məsələn: od inamdandır; odla oynayan odsuz qalar; odu söyən qara günə qalar; ocaq dağıdanın ocağı dağılar; ocaq yanında səslənirsə, demək, kimsə sözünü danışır; od haqqı!; ocağın qaralmasın!; od-ocağa həsrət qalasan!
Bu çərşənbə axşamında hər bir ailə çalışır ki, imkanı dərəcəsində evində istilik verən yeməklər bişirilsin, süfrə açılsın, xonça bəzənsin, şamlar yandırılsın. Şam istiliyin, odun, işığın qorunub saxlanması, səadətin rəmzidir. Ona görə də hər kəs od çərşənbəsini şad, şən və bolluq içində keçirməyə can atır.
Bu çərşənbə özünün adət-ənənələri, ritualları ilə zəngindir. İstiliyin qorunması, istiliyin yenidən qayıdıb torpağa hopması, torpaqda istiliyin başlanması və nəhayət, əmək mövsümünün başlanması üçün torpağa məhsul əkininə hazırlıq ənənələri Od çərşənbəsində əksini tapır.
Bu çərşənbədə daha güclü tonqallar çatılmalı, daha güclü atəşfəşanlıq keçirilməlidir, tonqalın ətrafına toplaşan insanlar odun üzərindən atlanmaqla köhnə ildən qalan əzablarını, ağırlıqlarını sanki arxada qoyur və yeni ildə xoşbəxt, firavan həyat yaşayacaqlarına inanırlar.
